تاریخچه

بطور حتم یکی از برترین دستاوردهای بشر در قرن بیستم ، سرمایش و تبرید بوده است. بدون سیستم های برودتی بنای ساختمانهای بلند مرتبه ، مراکز تفریحی ،بیمارستانها ، یخچالها و انبارهای مواد غذایی و انجام بسیاری از پروسه های صنعتی غیر ممکن بود.

در اوسط قرن نوزده میلادی استفاده از سیستم های سرمایشی مکانیکی آغاز گردید. ژاکوب پرکینر در سال 1834 اولین ماشین سرمایشی مکانیکی با مبرد اتر را طراحی نمود . به دنبال این رویداد در سالهای 1866 و 1873 از گاز کربنیک و آمونیاک بدین منظور استفاده گردید. در آن زمان مورد استفاده سیستم های سرمایشی فرایندهای آزمایشگاهی و فیلدهای صنعتی خاص بود.
در ابتدای قرن بیستم ، سیکل تبرید برای تهویه مطبوع و سرمایش ساختمانها مورد استفاده قرار گرفت .ساختمان Milam در سن آنتونیوتگزاس اولین ساختمانی بود که بطور کامل مجهز به سیستم تهویه مطبوع گردید.

اولین مبرد CFC مبرد R12 بود که در سال 1926 توسز توماس میدگلی مورد استفاده قرار گرفت.
در اواسط دهه هفتاد میلادی ، به دلیل حفاظت لایه ازن در برابر تخریب و نازک شدن ، بحث ها و بررسی ها در مورد مبردهای گروه CFC , HCFC  بالا گرفت و این گروه از مبردها به عنوان یکی از عوامل اصلی نازک شدن لایه ازن شناخته شدند. به همین خاطر در سال 1987 در پروتکل مونترال تصویب گردید که تولید و استفاده این گروه از مبردها طی برنامه مشخص زمان بندی شده متوقف و مبردهای جدیدی جایگزین آنها شوند.

گرم شدن هوای زمین ، افزایش گازهای گلخانه ای و افزایش تقاضا برای دستگاههای سرمایشی و تهویه مطبوع عامل تازه ای شد که استفاده از مبردها در دهه 90 میلادی نیز مورد انتقاد قرار گیرد و همواره بحث استفاده از مبردهای جایگزین و مبردهای طبیعی در بین دانشمندان و صاحب نظران مطرح باشد.

پارامترهای ODP    و  GWP

بر طبق پروتکل مونترال ، به منظور بررسی اثر تخریب مبردها بر محیط زیست ، دو پارامتر GWP , ODP  مطرح گردید.
ODP  یا پتانسیل تخریب لایه ازن  که به معنی تغییرات مقدار ازن در یک جرم مشخص با انتشار مقدار مشخصی از ماده مبرد به نسبت تغییرات مقدار ازن در یک جرم مشخص با انتشار مقدار مشخصی از مبرد CFC-11  می باشد. عدد ODP  برای مبرد CFC-11 برابر با یک می باشد.

GWP  یا پتانسیل افزایش حرارت کره زمین در واقع بیانگر این مطلب است که یک گاز گلخانه ای چه مقدار حرارت اتمسفر را به نسبت گاز دی اکسید کربن در یک بازه زمانی مشخص افزایش می دهد. عدد GWP  برای گاز دی اکسید کربن برابر با یک می باشد. میزان GWP  به سه فاکتور  1) میزان جذب اشعه مادون قرمز  2)مقدار ماندگاری در اتمسفر  و 3) موقعیت طیفی طول موج جذب شده  بستگی دارد.

نامگذاری مبرد ها

بر طبق نامگذاری ASHRAE ، هر یک از اعداد معرف یکی از اتمهای تشکیل دهنده مبرد می باشد :

- اولین عدد از سمت راست ، معرف تعداد اتم های فلئور.
- دومین عدد از سمت راست، بیانگر تعداد اتم های هیدروژن بعلاوه یک.
- سومین عدد از سمت راست ، معرف تعداد اتم های کربن منهای یک. در صورتی که این عدد برابر صفر باشد نوشته نمی شود.
- چهارمین عدد از سمت راست ، معرف تعداد پیوند مولکولی. در صورتی که این عدد برابر صفر باشد نوشته نمی شود.
بطور مثال ،  مبرد R 1234   ، دارای چهار اتم فلئور ، دو اتم هیدروژن  و سه اتم کربن و یک پیوند مولکولی می باشد.


ادامه دارد....